Trong tương lai, camera điện thoại có thể quét mống mắt để dự đoán ngày chết

Các nhà văn thường nói đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, bây giờ, các nhà khoa học cho biết họ còn nhìn thấy cả một cửa sổ linh hồn qua mắt bạn. Cụ thể, việc quét nhãn cầu của một người đã có thể tiết lộ tuổi sinh học, nguy cơ tử vong sớm và cả tuổi thọ của bạn với sai số không quá 3,5 năm.

Đó là vì nhãn cầu của con người chứa đựng một hệ thống mạch máu và các dây thần kinh rất nhỏ. Bất cứ sự thay đổi tinh tế nào trên đó cũng có thể chỉ ra một nguy cơ sức khoẻ từ bệnh tim mạch, ung thư cho tới tiểu đường.

Là một kỹ thuật không xâm lấn và không gây đau đớn, các nhà nghiên cứu hi vọng các máy quét võng mạc trong tương lai sẽ trở thành trợ thủ đắc lực cho các bác sĩ. Được tích hợp thuật toán AI, nó sẽ cho phép bạn biết nhiều thông tin giá trị về sức khoẻ của mình.

Và bởi các công nghệ quét mống mắt đã được đưa thành công lên một số thiết bị điện thoại di động, các kỹ sư cũng có thể nạp vào đó một thuật toán dự đoán tuổi sinh học của bạn. Hãy tưởng tượng một ngày thuật toán này có thể liên kết trực tiếp với ứng dụng ghi chú và lịch để nhắc cho bạn về số ngày còn lại bạn còn sống trên đời.

Nghe có vẻ đáng sợ như trong phim Alice in Borderland, nhưng chắc chắn nó sẽ rất hữu ích nếu bạn đang có một danh sách các việc cần làm.

Chúng ta biết khi mình già đi, chiếc đồng hồ đếm ngược đến ngày cơ thể bạn gặp phải những sai hỏng không thể hồi phục cũng đang tíc tắc chạy. Nói cách khác, tất cả chúng ta đều đang chết. Nhưng với mỗi người, chiếc đồng hồ đếm ngược ấy lại chạy theo một tốc độ khác nhau.

Có những người có cơ thể lão hoá nhanh hơn và một số người may mắn trẻ lâu hơn. Dựa trên một số chỉ số như tốc độ rút ngắn đoạn telomere ở cuối nhiễm sắc thể, hay tốc độ methyl hoá của DNA, các nhà khoa học từ lâu đã đặt ra một khái niệm được gọi là tuổi sinh học thực tế của một người.

Tuổi sinh học theo đó không phụ thuộc quá nhiều vào số năm tháng mà họ đã sống trên đời và có thể trở thành thước đo tốt hơn để dự đoán sức khoẻ của họ trong những năm tới.

Vấn đề với phép đo methyl hoá hay telomere là chúng quá phức tạp, đòi hỏi trích xuất và khuyếch đại được mẫu gen của một người, sau đó thực hiện các phân tích chuyên sâu trong phòng thí nghiệm.

Tìm ra được một phương pháp tính toán tuổi sinh học đơn giản hơn sẽ cho phép mở ra các ứng dụng y khoa thiết thực hơn cho chỉ số này.

Mới đây trong một nhiệm vụ như vậy, một nhóm các nhà nghiên cứu nhãn khoa đến từ Trung Quốc, Đức và Australia đã cùng nhau hợp tác để phát triển một thuật toán học máy có khả năng đoán tuổi sinh học của một người thông qua các phép quét mống mắt đơn giản.

Thuật toán này đã được cho chạy trên cơ sở dữ liệu hơn 80.000 ảnh quét võng mạc lưu trữ tại Ngân hàng sinh học Vương Quốc Anh. Kết quả cho thấy nó có thể dự đoán chính xác tuổi sinh học dựa trên võng mạc của gần 36.000 người, khớp với dữ liệu tử vong của họ với sai số trung bình không quá 3,5 năm.

Trong vòng hơn một thập kỷ sau khi những ảnh võng mạc đầu tiên được quét và lưu trữ, 1.871 người trong số họ đã chết. Thuật toán cho thấy những người có võng mạc già hơn thường sẽ có khả năng thuộc nhóm này.

Ví dụ: nếu thuật toán dự đoán võng mạc của một người già hơn một năm so với tuổi thực của họ, thì nguy cơ tử vong của họ do bất kỳ nguyên nhân nào trong 11 năm tới sẽ tăng 2%. Đồng thời, nguy cơ tử vong không liên quan đến bệnh tim mạch hoặc ung thư của họ sẽ tăng 3%.

Mặc dù phát hiện và các tính toán thuần là quan sát, có nghĩa là các nhà khoa học vẫn chưa biết yếu tố sinh học nào đang thúc đẩy quá trình lão hoá trên cơ thể những người có võng mạc già, tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy ngày càng có nhiều bằng chứng chứng minh võng mạc rất nhạy cảm với những tác hại của quá trình lão hóa.

Các mô bên trong võng mạc nổi tiếng với nhiều mạch máu và dây thần kinh phức tạp. Nên nó có thể tiết lộ cho chúng ta biết nhiều thông tin quan trọng về sức khỏe mạch máu và sức khoẻ não của một cá nhân.

Nhiều nghiên cứu trước đây cho tập hợp các tế bào ở phía sau mắt người có thể giúp chúng ta dự đoán sự khởi phát của bệnh tim mạch, bệnh thận và các dấu hiệu lão hóa khác. Nhưng đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh tuổi võng mạc là một yếu tố dự báo chính xác tỷ lệ tử vong nói chung của một người.

“Nghiên cứu này ủng hộ giả thuyết rằng võng mạc đóng một vai trò quan trọng trong quá trình lão hoá, và nó rất nhạy cảm với những thiệt hại tích lũy của quá trình lão hoá, những yếu tố làm tăng nguy cơ tử vong cho con người”, các nhà nghiên cứu kết luận.

Thậm chí, họ cho biết tuổi võng mạc còn đưa ra một dự đoán chính xác hơn so với các phương pháp tính tuổi sinh học hiện có như chụp hình ảnh thần kinh, đồng hồ methyl hóa DNA và đồng hồ lão hóa phiên mã.

Nó cũng là một phương pháp đơn giản, ít tốn kém và nhanh chóng hơn. Trung bình, một lần quét võng mạc chỉ diễn ra trong chưa đầy 5 phút, và các thuật toán có thể đưa ra kết quả chẩn đoán trong khoảnh khắc.

Vì vậy, nếu phương pháp này được đưa từ phòng thí nghiệm ra bên ngoài các phòng khám, các bác sĩ có thể sẽ có thêm một công cụ đắc lực để thực hiện khám lâm sàng cho bệnh nhân. Ngoài ra, một ngày nào đó nó còn có thể được tích hợp ngay trên điện thoại di động của bạn, khi các công nghệ quét võng mạc hiện có cũng đã được thu nhỏ vừa vặn với lỗ camera trên màn hình.