Cuộc chiến camera phone 2020: Cảm biến tạm thời lật ngược thế cờ trước nhiếp ảnh điện toán

Nếu như phải chọn ra một trào lưu đại diện cho chiếc camera phone của năm 2020 thì đó chắc chắn phải là cảm biến cỡ lớn. Trong nửa đầu năm, toàn bộ những chiếc smartphone đầu bảng ra mắt đều có cảm biến từ 1/1.5 inch trở lên: Galaxy S20 Ultra và Mi 10 Pro dùng cảm biến 1/1.33 inch do Samsung sản xuất, Find X2 Pro dùng cảm biến “thửa riêng” 1/1.4 inch của Sony trong khi Huawei đứng đầu với cảm biến RYYB 1/1.28 inch. Theo các tin rò rỉ, chiếc Vivo X50 sắp tới đây cũng sẽ dùng cảm biến GN1 mới của Samsung, với kích cỡ 1/1.3 inch.

So với 2019, khi phần đông smartphone vẫn đang dùng cảm biến chỉ 1/2.55 inch, đây là một sự thay đổi lớn. Trong 2 năm trước, phần đông thị trường vẫn đang tập trung vào cuộc chiến “nhiếp ảnh điện toán”, nơi các thuật toán xử lý phức tạp có vai trò quan trọng hơn cả các thành phần vật lý. Với nhiếp ảnh điện toán, các hãng smartphone đã có thể tạo ra những bức ảnh bokeh ấn tượng chỉ từ camera đơn, chụp thiếu sáng tốt dù cảm biến nhỏ, và thậm chí là zoom hybrid với chất lượng không quá thua kém zoom quang học.

Sau khi Samsung, Xiaomi, OPPO và Huawei tham gia chạy đua phần cứng camera, thị trường chỉ còn lại 2 tên tuổi đang đặt cược vào nhiếp ảnh điện toán là Apple và Google. Cả 2 mẫu iPhone và Pixel mới nhất đều vẫn đang dừng lại ở mức 1/2.55 inch thay vì chạy đua cảm biến như các đối thủ Hàn Quốc/Trung Quốc.

Tạm thời, điều này đang khiến Google ở phía bất lợi của thị trường. Cách đây vài ngày, nhiều thông tin rò rỉ cho biết có ít nhất 2 nhân sự cao cấp của nhóm phát triển Pixel đã rời khỏi công ty. Trong số này có Mario Queiroz, giám đốc mảng Pixel trước đây và Marc Levoy, người đứng đầu nhóm phát triển thuật toán cho camera Pixel. Dưới sự lãnh đạo của 2 người này, dòng smartphone Pixel của Google đã trở thành đại diện cho xu thế nhiếp ảnh điện toán: Pixel 2 có camera đơn chụp bokeh được đánh giá chân thực hơn cả camera kép, Pixel 3 có tính năng zoom số gần tương đương với zoom quang, còn Pixel 4 có ảnh HDR thời gian thực. Tất cả đều là những tính năng không thể thực hiện được nếu chỉ dựa trên các thành phần vật lý truyền thống.

Song, đứng trước sức công phá mạnh mẽ của các đối thủ trong phân khúc cao cấp, có vẻ như nhiếp ảnh điện toán (và cảm biến kích cỡ nhỏ) của Google đang thất thế. Lý do chính dẫn đến sự ra đi của 2 nhà lãnh đạo Pixel kể trên được cho là thất bại về mặt doanh số của smartphone Pixel mới. Trong buổi công bố kết quả tài chính của quý 4/2019(cũng là quý “ăn nên làm ra nhất” của làng smartphone), Google thừa nhận doanh số phần cứng đã suy giảm tới 10% so với cùng kỳ năm trước đó. CEO của Google, ông Sundar Pichai, không đề cập một chút nào tới mức độ bán chạy của sản phẩm – một tín hiệu có thể được hiểu rằng Google không hề có tin mừng nào để công bố.

Đến hết quý 1/2020, số liệu IDC cho biết tổng lượng Pixel 4 và 4 XL bán ra trong 2 quý chỉ đạt vỏn vẹn 2 triệu chiếc. Con số này thấp hơn tới 43% so với thế hệ tiền nhiệm Pixel 3. Có vẻ như, trước sự trỗi dậy mạnh mẽ của những chiếc Samsung, Xiaomi và OPPO có cảm biến quá mạnh mẽ, sức hút nhiếp ảnh điện toán của Google đã trở nên mờ nhạt.

Còn với Apple, doanh số iPhone tuy vẫn tốt nhưng cũng khó có thể coi là nhờ có thuật toán trên iPhone 12 Pro hay iPhone SE mới ra mắt. Hiện tại, iPhone đang vắng mặt hoàn toàn trên top 10 trên bảng xếp hạng DxOMark. Không mấy bất ngờ, toàn bộ 10 vị trí đều thuộc về những chiếc smartphone có cảm biến từ 1/1.7 inch, tức ngang ngửa với P30 Pro và lớn gấp đôi cảm biến của iPhone 12 SE hay Pixel 4. Mặc dù những đánh giá của DxOMark vẫn luôn gây tranh cãi, khó có thể phủ nhận được rằng ngay cả những thuật toán tốt nhất cũng chưa thể bì kịp với cảm biến lớn gấp đôi hay ống zoom “xếp” quang học trong thân máy.

Dĩ nhiên, điều này không có nghĩa rằng nhiếp ảnh điện toán đang thất thế hoàn toàn trước trào lưu nâng cấp các thành phần vật lý. Với thế hệ đầu bảng cuối năm nay, Google và Apple đều có thể đặt mua các cảm biến cỡ lớn hơn từ Samsung và Sony và rồi kết hợp với thuật toán và con chip xử lý hình ảnh của riêng mình.

Tuy vậy, sẽ còn nhiều tháng nữa iPhone 13 và Pixel 5 mới lên kệ, và ngay bây giờ phần thắng vẫn tạm thời thuộc về các hãng “số to” như Samsung, Xiaomi, OPPO và Huawei. Sau nhiều năm bị nhiếp ảnh điện toán lấn lướt, các thành phần vật lý đã vô tình “tỏa sáng” trong năm nay: nếu các hãng thiết kế linh kiện có thể tạo ra bước đột phá chớp nhoáng, lợi thế nhiều năm của nhiếp ảnh điện toán có thể bị xóa nhòa trong nháy mắt.